معاون میراث‌فرهنگی، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان، از زنده بودن یکی از گویشهای زبان پهلوی در روستای خوئین این استان خبر داد.
"مهرداد عسگریان"، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه زنجان، افزود: حمداله مستوفی که یکی از مورخان قرن هشتم است در کتاب خود اعلام کرد که زبان غالب مردم زنجان پهلوی است و امروز نیز برخی بقایای این زبان در مناطق مختلف وجود دارد، به عنوان مثال تا نیم قرن پیش در یکی از روستاهای طارم به زبان پهلوی صحبت میکردند، ولی به مرور زبان این زبان فراموش شد.
وی افزود: گرچه در برخی از مناطق آذربایجان زبان پهلوی زنده مانده است، ولی در استان زنجان در روستای خوئین زبان با گویش خوئین‌دلی صحبت میکنند که بر اساس مطالعات زبان‌شناسان تایید شده است، این گویش از باقیماندههای زبان پهلوی است.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: دلی در زبان ترکی به معنای زبان است و به معنای زبان خوئین است، ولی زبان‌شناسان آن را به نام علمی گویش خوئین‌دلی قبول کرده‌اند و پس از انجام تحقیقات مردمشناسی و زبانشناسی این گویش با شماره 166 در میراث ناملموس کشور ثبت ملی شد.
وی اظهار کرد: این گویش مخلوطی از کلمات زبانهای ترکی، انگلیسی، تاتی، گیلک، اسپانیایی و ... است و پژوهش‌گرانی مانند منوچهر ستوده و کسروی اعلام کرده‌اند که این گویش از بقایای زبان پهلوی است، البته روستای خوئین به صورت فصلی دارای سکنه است، ولی حدود 70 خانوار این روستا در روستای سفیدکمر که در مجاورت آن واقع شده است، ساکن هستند.
عسگریان تصریح کرد: ویژگی اصلی این گویش، زنده بودن آن است و از ساکنان این روستا که در روستای سفیدکمر ساکن هستند از یک کودک 2 ساله تا افراد سالخورده به این زبان صحبت میکنند و این روستا در شهرستان ایجرود استان زنجان بین شهر حلب و روستای خوئین قرار دارد.
وی یادآور شد: در گذشتههای دور ساکنان یک روستا و شهر برای امن کردن محل زندگی خود قلعههایی می‌ساختند که اگر روستا کوهستانی بود در قله کوه‌ها و در روستاهایی که در دشت‌های هموار بودند دور آبادی قلعه می‌ساختند در روستای خوئین استان زنجان نیز قلعه دژمند در زیر روستا ساخته شده است که شامل دالان‌ها، تونل و اتاقکهایی است که مردم روستا هنگام خطر به آنجا پناه می‌بردند.
این مقام مسئول اعلام کرد: حمام خوئین که هم‌اکنون در حال مرمت است، مسجد روستا که بر اساس اسناد موجود مربوط به دوره صفوی است و آسیاب‌ها از دیگر آثار باستانی این روستا است و همچنین بنای تاریخی میل خوئین که در ارتفاعات روستا قرار دارد و مربوط به قرن هفتم هجری است از بناهایی است که سالم مانده و برای عموم قابل بازدید است. علاوه بر آن باغات میوه این روستا که محصولات متعددی مانند گردو، گیلاس و ... دارد، از جاذبههای گردشگری این روستاست.
mziefum1372 