چگونه زیر یوغ لهجه ی تهرانیک نِباشیم

Question

برای این که زیر یوغ لهجه ی تهرانیک نِباشیم باید همه ی 'e' ان را اندر انجام و پایان واژه 'a' بخوانیم و بنویسیم.
باید همه ی 'ey' ان و 'ow'ان را 'ay'  و'av' بنویسیم و بخوانیم . زوان پارسیک درست را تا اندازه-ای میتوانید از زوان افغانان و تاجیکان اشنودن (بشنوید). اگر چه اندر این میان برخ-ی واژگان جداآیین (مستثنا، استثنا) اند مانند : که و چه

نِه‌افزودن 'e' به میان واژگان دوبخشیک     مانند سنگلج، خاکشیر، مهرگان 

Sanglaj, xâkšir, mehrgân

نِه‌افزودن 'e' و دیگر واکَگان به آغاز یا میان واژگان-ی که با دو ناواکه (صامت) آغازند  مانند درخت، درفش، فریدون، ستیغ، فرانسه، ستیونسن، شنایدر

Draxt, drafš, fridun, steeq, frânse, stevenson, schneider

نِه‌افزودن «e» میان نام و خانوادگیک نام

نِه‌افزودن 'š' «ش» به واژگان-ی مانند رفت و هست (رفتش، هستش)

نمونه‌وار من میکوشم چامَگان فردوسی را با لهجه ی خنده‌دار تهرانیک نِخوانم.

نمونه‌وار واژگان 1- داده، ماله، دسته 2- پرتو، آسانرو، کشو 3- دی، می، کیخسرو، پیدا باید اینگونه خوانده و نوشته شوند:

 dâda - mâla - dasta - partav - âsânrav - kašav - day - may - kayxosrav - paydâ

Answer 1

چند نکته پیرامون گویش تهرانی :

1 - ناآشنا بودن یا بکارنبردن گویشوران تهرانی با واژگان کهن ایرانی و پارسی که در دیگر زبانها و گویش های ایرانی بکار می رود . در تهرانی واژگان عربی و ترکی و فرانسوی و بتازگی انگلیسی جایگزین واژگان کهن ایرانی شده است . که باید کنار گذاشته شود .

2 - این گویش به شوند آنکه از سوی رسانه های گروهی بویژه دورنما (تلویزیون) و دورآواز ( رادیو) بسیار بکار می رود ، کم کم بر روی دیگر زبانها و گویش های ایرانی نیز دیگرگونی هایی پدید آورده است که شوربختانه بسیاری از پارسی زبانان در سرتاسر ایران نیز می کوشند گویش خود را به گویش تهرانی نزدیک کنند .

3 - این گویش با آنکه نادرخوری هایی در خود دارد ، اما آهنگ زیبایی دارد چنانکه گردشگران بیگانه از گویش تهرانی به نیکی یاد کرده اند . هر چند هر گویش و زبانی زیبایی های خود را دارد و همه ی این گویش ها و زبانها شاخه های درخت ادب و فرهنگ ایران زمین اند اما در گویش تهرانی واژگان شمرده تر و آهسته تر بر زبان رانده می شوند و این خود یک ویژگی نیکوست .

4 - به باور فریدون جنیدی گویش امروزی تهران با گویش درستین و کهن تهرانی دیگرگون است .

Comments

درود بر فرزند راستین ایران زمین

شما گویش تهرانیان را تا حد جهانی ستودید که البته در دید نخست، سخن شما بسیار درست می نماید ولی آیا بدین نکته نیز اندیشیده اید که چرا گردشگران خارجی آن را می پسندند؟

 

در آموزشگاههای رانندگی هم شما را با پراید آموزش خواهند داد نه BMW! پس بی گمان برای یک خارجی ای که تنها آهنگ یک هفته گردش در ایران را

دارد، سخت و تقریبن ناممکن است که بخواهد زبان تبری یا گویش بختیاری را

بیاموزد...

 

2. بله در مورد تلویزیون نیز حق با شماست، چرا که تهرانیان آن را سراسر در

چنگال خویش گرفته و تنها چیزی که از دیگر تیره ها و زبان ها نشان می دهند، پایتخت و جاده قدیم و... است!

 

3. شما فرمودید واژگان انگلیسی و دیگر زبانهای بیگانه در این نیمچه لهجه وارد شده است اما سخن شما ناکامل بود. هر کسی دیدگاه شما را بخواند، اینگونه برداشت خواهد کرد که چرخ و روزگار و سرنوشت و دشمن و... این کار را کرده است، حال آنکه هرگز چنین نیست و تهرانیان خود شخصن استفاده از واژگان ایرانیان را ننگ و "اُمُّلی" و عقب افتاده می دانند و بکارگیری واژگان انگلیسی را افزوده شدن پرستیژ خود می دانند...

--------------

از استاد عزیزمان واسپوهر گرامی که اصطلاح "زیر یوغ" را بکار بردند، دوصد باره سپاسگزارم...

ما اگر عاشق زبان پارسی هستیم نباید پروانه دهیم که گویشهای کهنی که بنابه گفته خود "فرزند ایران" گرامی و استاد جنیدی از شاخه های پارسی میانه هستند، به دست نیمچه لهجه تهرانی جایگزین شده و به مرز نابودی بروند....

 

درود بر فردوسی بزرگ.

---

درود بر شما

پیرامون گویش تهرانی یادآور شوم که ستایش از گویش تهرانی از سوی گردشگران انیرانی بیش از این چیزی بود که من نگاشته بودم و یکی از گردشگران بیگانه سخن گفتن پارسی به گویش تهرانی را بسیار خوش آوا برشمرده و به چه چه زدن بلبل همانند کرده است. به هر روی این ویژگی نیکو را نمی توان نادیده گرفت بویژه اینکه در تهرانی واژگان شمرده بکار می روند .

درباره ی خواردانستن واژگان ایرانی ، من نیز اینکه شما گفتید را دیده و شنیده ام . نیاز به آگاهی رسانی و خوباوری است تا هم میهنان بهره گیری از داشته های خودی را بر بهره گیری از داشته های دیگران برگزینند و بپسندند . زبان انگلیسی هم چندان زبان نیرومند و پاکی نیست که بخواهد شوندی برای سرافرازی باشد زیرا این زبان یکی از ناپاک ترین زبان های جهانی است که شمار فراوانی واژگان از زبان های گوناگون در خود دارد .

گویش های ایرانی همه زیبایند ، مگر می شود کسی به شیراز برود و دلش بخواهد شیرازی ها با گویش تهرانی با او سخن بگویند ؟ همه ی ایرانیان دلبسته ی گویش شیرازی اند . مگر می شود به سپاهان برویم و دلمان نخواهد سپاهانی بشنویم ؟

مگر می شود همین برنامه ی پایتخت را ببینیم و دلمان نخواهد آن گویش دلپسند و دلپذیر شمالی را بشنویم ؟

مگر می شود به کرمان بیایید و دلتان نخواهد گویش کرمانی بشنوید ؟

تک تک زبانها و گویش ها در جهان گرامی اند بویژه برای ما ایرانیان زبانها و گویشهایی که در کشور خودمان روان اند و سخنور دارند .

ایران یک گلچین از زیبایی های جهان است و نظامی درست فرموده است که :

همه عالم تن است و ایران دل .

---

درود

سپاس از پاسخگویی شما

آیا ان انیرانی هایی که نام بردید، به جز از نیمچه لهجه تهرانی با به قول استاد (خنده دار!) هیچ گویش دیگری را هم آموخته بودند؟
کجای سیخ و شاخ و میخ و اُس و ایستگاه و... برایتان شیرین است که حتی قابل نادیده گرفتن نیز نمی باشد؟

کدام یک برایتان زیباتر است:
"چه اندازه شگفت آور است، آدمی را به وجد خواهد آورد، سپاس از شما"
"چقد شاخ شدی داش، اسیرتم مشتی! کرتیم به مولا"

 

در پیرامون زبان انگلیسی هم که فرمودید، بله درست است و با شما همسو هستم. بخش بزرگی از آوازه آن پیوند با

توپ و تفنگ و موشک بریتانیای استعمارگر دارد. وگرنه پشیزی ارزش نداردد و کودکی نیز می تواند آن را به آسانی

بیاموزد ولی از مردمان شهری غرب زده با تاریخی به اندازه دو بال یک مگس، چشمداشتی بسیار دارید.

 

در پیرامون پرسش شما هم پاسختان "بله قطعن!" می باشد. تفاوتی نمی کند یک تهرانی به شهرستان های دیگر برود یا 

کسی از شهر دیگری به شهر(!) آنان اندر شود، اگر با گویشی دیگر سخن بگوید در دم مایه ریشخند خواهد بود...

"لهجشو ببین داش خخخخ به نایف میگه چاقو خخخ عجب لهجه میخی دارن خخخ"

شما تا زمانی که با ایشان برخورد رسمی و نزدیک نداشته باشید، هرگز نمی توانید دیدگاه بدهید، هرگز....

چه خوب شد پایتخت به کارگردانی یکی از همین ها را نمونه آوردید! 

نخست که زبان سترگ تبری را لهجه خواندید، دوم که این شو(نمایش)ی مضحک و کارشده را گویش شمالی دانستید!

آنچه که در این نمایش مهندسی شده دیدید، ذره ای نیز مانندگی به زبان تبری ندارد.

 

سخن آخری که از نظامی آورده اید هم سراسر درست است و خود نیز آن را دوست دارم ولی نمی دانم چرا آن را

آوردید، چرا که کوچکترین ربطی با این داستان نداشت....

 

پیروز باشیم.

Answer 2

درود بر استاد گرامی
خواهشمند است در زیر نوشتار ارزشمندتان، برگردان آن را به گونه ای که توان درک آن برای برای همگان امکان پذیر باشد نیز بیاورید.

سپاس

Comments

?Mixvâhid ce konam dust e gerâmi? bâ nevismân e romik(lâtin) benevisam

---

درود بر شما

اکنون بهتر شد با نمونه هایی که در پایان نوشتارتان آوردید.

به شما پیشنهاد می نمایم که اگر می خواهید نوشتارتان را به 

سبک موبدان دوره اوستا بنویسید، دستکم برگردان امروزی آن

را نیز در پایش بنگارید تا برای همگان خوانا باشد.

با سپاس و پوزش از پیشگاه استاد گرامی

---

چه زیبا، اکنون که اندکی سبک سنگین کردم، دیدم که در زبان تبری هم اکنون نیز

برابر با آنچه شما پیشنهاد دادید سخن گفته می شود
پَیدا

دَی(دَیی)