درود بر شما
پیوند واژه ی سه پاس(سپاس) با آموزه ی : پندار نیک ، گفتار نیک ، کردار نیک ، روشن نیست و همانگونه که واسپوهر گرامی نوشته اند برساخته ی پندار مردمان است . برای اینکه بتوانیم استواری این گفتار را نشان دهیم می توانیم نگاهی به نمونه های دیگر بیندازیم .
فردوسی در شاهنامه برداشت خودش از واژه ی سپاس را اینگونه آورده است :
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جان ست آنِ سپاس
سه پاس تو چشم ست و گوش و زبان
کزین سه بود نیک و بد بیگمان
روشن است که فردوسی درباره ی این واژه اندیشیده و برداشت خودش را سروده است اما نه بدان معنا که بخواهد ریشه ی واژه را برای ما بکاود و معنی کند، در شاهنامه واژه ی سپاس بیشتر به همین معنی امروزی (تشکر و قدردانی) بکار رفته است . گاهی هم همسنگ "مِنت گذاری" آورده شده است .
بیتی دیگر را برای نمونه بررسی می کنیم . این بیت را نمی توان 100% سروده ی فردوسی دانست اما سروده ی هر که هست در این جستار می توان از آن بهره جست . هنگامی که رستم زاده می شود ،این بیت آمده و سراینده می خواهد بگوید چون رستم تنومند بوده و بشیوه ای نابهنجار (رستمزاد که امروزه سزارین می گویند ) زاده شده است ، مادرش پس از رستن از درد نام فرزند را بر همین بنیاد رستم می نهد :
برَستم بگفتا غم آمد به سر
نهادند رُستمش نام پسر
خوب ، روشن است که واژه ی رُستم را پیوندی با رَستن نیست ( اگر این برداشت درست بود می باید نام را رَستم می نهادند و نه رُستم ) و معنی واژه ی رُستم هم چیز دیگری است که اینجا می توانید بخوانید . ولی سراینده برداشت خودش از این واژه ( همچنین برای خوش آهنگ شدن چامه ) را بدین گونه آورده است .
بنابراین واژه ی سپاس نمی تواند پیوندی با آموزه ی زرتشت (گفتار و پندار و کردار نیک ) داشته باشد و معنی برساخته ای که از آن برداشت شده است ، برداشتی نو و برساخته است .
mziefum1372 