+2 تراز
954 بازدید
آغاز گفتمان ژوئن 6, 2016 در پالایش زبان از سوی (301 تراز)
دوباره دسته بندی کردن می 15, 2021 از سوی

دکتر محمد حیدری ملایری در فرهنگ ریشه شناختی اخترشناسی و اخترفیزیک خود برای دو ترم Numerator و Denominator واژه های "شماران" و "نامان" را پیشنهاد نموده اند. شماران و نامان همان مفهوم هایی هستند که امروزه در کتاب های درسی ایران صورت و مخرج کسر نامیده می شود. شاید در نخستین نگاه چرایی گزینش این دو واژه ی پارسی چندان دریافتنی و روشن نباشد. از این رو استاد حیدری ملایری توضیحی کوتاه درباره ی مفهوم این دو واژه برای مان فرستادند که امیدواریم برای دوستان روشنگر باشد.

 

صورت/Numerator در کسر(کسر در پارسی:بَرخه) بیان گر شمار رخدادهایی است که در یک زمان معین روی داده است. به زبان دیگر Numerator شمار چیزهای درگیر در یک پراسه(problem) است. از این رو در پارسی بدان شماران گویند. برای نمونه شمار انسان های بیمار در یک شهر(5000 تن)

مخرج/Denominator در کسر درواقع بیان گر نام جامعه ای است که در آن به بررسی یک مورد ویژه می پردازیم. برای نمونه شمار انسان هایی که در یک شهر زندگی می کنند.(120000 تن)
بدین سان کسر انسان هایی که در شهر زندگی می کنند و بیمار هستند   5000/120000 (5000 بخش بر 120000) است. که به زبان پارسی می شود 5000 تن(شمارنده) از 120000تن انسان(جامعه ای که در آن شمارش انجام می شود) بیمار هستند. یعنی 5/120 (پنج- صد و بیستم) انسانها در این شهر بیمارند/ از هر 120 تن 5 تن بیمار هستند.

یک نمونه ی دیگر: هنگامی که می گوییم 2 تا از 10 دانش آموز برای آزمون المپیاد اخترفیزیک گزینش شده اند. 2 شمار دانش آموزان گزینش شده(شماران) است و عدد 10(نامان) نیز به دانش آموز(جامعه آماری) برمی گردد.

و کوتاه این که نامان/Denominator به گونه ای بیان گر نام کسر است. چراکه اگر بگوییم 2 از 10 یا همان  2/10(دو-دهم یا دو بخش بر ده) این نامان یا مخرج است که تعیین می کند 2 عدد از 10 عدد چه چیزی.

2 پاسخ

0 تراز
پاسخ داده شده ژوئن 6, 2016 از سوی (4,340 تراز)
خوب است بژ اینها تهی از دیریابی (ابهام) نیستند و میتوانند چند مانیک داشتن. پس بهتر است به دنبال برابرها-یی بهتر بودن.
0
دارای دیدگاه ژوئن 7, 2016 از سوی (301 تراز)
بهتر است از ساخت واژه ها آگاه شوید و سپس از ابهام سخن بگویید . واژه ها را در http://dictionary.obspm.fr/ جستجو کرده و ریشه شناسی آن ها را بخوانید.
0
دارای دیدگاه ژوئن 8, 2016 از سوی (4,340 تراز)
آری ریشه شناسی میشاید کفا-یی نداشتن. تنها درست بودن ریشه شناسی بس نیست باید عاملها-ی دیگر نیز اندر واژه سازی اندر نگر گرفته شوند. نامان برابر با اسمها و شماران  با الفنج شمار (تعداد) یا هتا شمارگان اشتباه گرفته شود. با این همه شماران بهتر از نامان است.
0
دارای دیدگاه نوامبر 9, 2020 از سوی (4,340 تراز)

شاید به جای «صورت کسر»؛ «کاهشماره» و به جای «مخرج کسر»؛ «بنشماره» بهتر بواد.

0 تراز
پاسخ داده شده دسامبر 8, 2020 از سوی بابک پاکدامن

با درود، پیشنهاد من این است که هر ایرانی دانش آموخته در پیشه خود به بررسی بونخانها (منابع) رشته خود بپردازد و واژگان پارسی به کار گرفته شده در رشته خود را که پیشینه داستانیگ دارند بیابد و بشناساند. چنان که چنین برابرهایی پس از بررسی شایسته یافته نشوند، باید از واژگان پارسی و بونخان های پارسی پهلوی برای واژه سازی بهره گرفته شود و واژگان پیشنهاد شده باید دیشین (شکل پدیر) باشند. درباره واژگان بیگانه یا بر پایه ریشه شناسی و یا بر پایه چیم و ویژگی آن واژه و چیز در پیوند آن کار شود، بهتر خواهد بود.

گفتمان های پیشنهادی

+4 تراز
2 پاسخ
آغاز گفتمان ژوئن 5, 2016 در پالایش زبان از سوی mziefum1372 (301 تراز)
+3 تراز
2 پاسخ
+1 تراز
1 پاسخ
آغاز گفتمان می 23, 2021 در پالایش زبان از سوی takug (2,031 تراز)
+1 تراز
1 پاسخ
آغاز گفتمان می 16, 2021 در پالایش زبان از سوی takug (2,031 تراز)
0 تراز
3 پاسخ
آغاز گفتمان اکتبر 2, 2016 در پالایش زبان از سوی اوهردخت (125 تراز)
...