از پارسی باستان(گردانشیک) تا پارسی نوین(واکاویک)

Question

زبان پارسی نوین، واکاویک(تحلیلی) است به همین مایه یک واژه میتوانند چند نخش بگیرد چون در اینگونه زبان ها واژگان وابسته به نخش نیستند و نخش ساختمان واژه را نمیگرداند بیک پارسی باستان گردانشیک(تصریفی) بوده و هر نخش ساختمان واژه را میگردانده.

کنندگی

باستان: واکه ( َ) در پایان واژه مانند شیاتَ

نوین: همه ی واژگان در این ریخت اند مانند شاد

کنیدگی

ب:  َم میگیرد مانند شیاتَم

ن: نشانه ندارد و فزون تکواژ (را) میگیرد مانند شادی را

 

همکنیدگی  و ازکنیدگی

ب: شیاتا

ن: با شادی، از شادی

درکنیدگی

ب: شیاتَی

ن: در شادی

افزونی(اضافی)

ب: مرت شیاتَهیا

ن: شادیِ مرد

همانگونه که میبینید شادی در همه ی ریخت ها یکسان است بیک نخش ناهمسان میگیرد این ویژگی زبانهای واکاویک است.

Answer 1

یک-ی از تموکان ما اندر سره کردن زوان دادن اواز یک نخش (از ریشه ی سغدیک؟) و اندرورزش (کاربرد) به هر واژه است. نمونه‌وار واژه ی «شادی» یک نخش (یا گواش است یا نامواژه یا ... نه همه باهم) بیشتر نباید دارده باشد. آری با افزونواژگان (اندر، از، با، ...) گروه افزونواژه‌ایک را سازد و اواز با آنان نخش-ی دیگر خواهد داردن.

Comments

دوست گرامی این ناهمسو با داد زبانهای واکاویک است و همچنین از ستبری(غنی بودن) زبان میکاهد.

با نگرشی بر زبان انگلیک(واکاویک) خواهیم دانست یک واژه میتواند بسیار مینو های ناهمسان داشته باشد و همچنین در نخش های ناهمسان مینویش بگردد و این هیچگاه آک(عیب)(گزند)(صدمه)(آسیب) نیست.

هتا زبان های گردانشیک(تصرفی) نیز همینگونه است وانگه هر نخش، چهره و ریخت واژه را نیز میگرداند.

همچنین به مایه ی زادوندی بودن ساختار واژسازی پارسی، یک ریشه میتواند چند مینوی ناهمسان(متفاوت) و ناهمسو(متضاد) بدهد مانند میخ (همریشه با Mix در انگلیک)

نمونه ها

آمیختن، آمیزش: پیوستن، چسبیدن

میز: جدایش، جداسازی 

تمیز: ت(پیشوند فشار) میز(پاک، جداشده)

میزان: آشکارسازی، جداسازی 

نگرشی بر واژه ی میزان با نخش های ناهمسان:

۱.میزانت(ترازویت، نهاد(نامواژه)) را بیاور تا میوه ها را بکشیم.

۲.این خودرو بسیار میزان(خوب، درست، گواش) است.

۳.میزان(افزوده(مضاف)) دادگستری(عدالت) بهترین چاره گشای دادخواهان(شاکی ها) است.

و...

---

درباره واژه نخش:

 افسوس که پیام استادم را نَجُستَم بیک نگرش زیر نغز است.

نِقَشن = علامت، نقش، نخش

واژه نقش اربی نیست و دگرگون شده همین واژه است. بسیاری از گ ها در سغدی غ/ق می شود. از همین رو نگاشتن نیز نِقاشتن یا نِقَشتن بوده است. (ن) پایانی �نقشن� پسوند است.

بن مایه: فرهنگ سغدی، دکتر بدرالزمان قریب

همچنین نگرش چند تن از دانشجویان

پریسا بهرامی

این واژه اربیده(معرب) نگاشته، نگشه و نگاره پارسی است.

آزاد اداوی

اربان واژه ی نخش را دزیده با گردشی کوچک این واژه را به نقش بدل کرده اند.

 نخش و نخشین دو واژه اورامی(هورامی) است همریشه با نگار و هم مینو با نگارکیش یا نگارنده که در سورانی بهرسته میشود، نخشین را در زبان اورامی کنونی نیز میبهرند.

گفتنیست که برپایه پژوهش ها زبان هورامی بیشترین همخوانی(تطابق) را با اوستایی دارد.