âyâ râmagân e sâmig, andar arabestân, ud miyânig xvarâyân [خاور میانه], andar zamân e godardag (2500 tâ 7000 sâl piš), piš az botyazih [بت پرستی], hargez dindâr buda and? agar conin buda ast, cerâ andar zovânân e ebrig, ud arabig, hamtarâz i barây e vâža ye din neest?/ne ast?
vâža ye din, az vâža ye avestâyig e daenâ 𐬛𐬀𐬉𐬥𐬁, vâm setada šoda ast.
vâža ye avestâyig e daenâ niz, az riša ye
hend ud irânig e *dʰayHanā- ast.
payvandân e zir râ donbâl konid:
https://en.m.wiktionary.org/wiki/دین
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Daena
vâža ye [دین], andar zovân e arabig, az vâža ye dēn, andar pahlavig, vâm setada šoda ast. hamconin, pahikârda and ke vâža ye din, andar zovânân e arabig ud ebrig, az digar zovânân e sâmig (mânand e zovân e akedig), yâ zovân e sumerig, vâm setada šoda ast, beež andar ân zamân, bištar pad cam a dâdvarih [قضاوت], yâ dâtâ [قانون] buda ast, tâ din. payvand e zir râ donbâl konid.
https://en.m.wiktionary.org/wiki/دين#Arabic
porsešn: âyâ rišagân e din, andar zovânân e sumerig ud akedig, az rišagân e din, andar zovânân e hend ud irânig, mânand e sanskrit, ud avestâyig, kohantar and?
naqzag: zovân e sumerig, zovân e sâmig neest, pas agar vâža ye din, andar zovân e akedig, az zovân e sumerig vâm setada šoda bâšad, bâz ham riša ye ân sâmig neest.
hamconin, abâg juyešn andar dânešnnâmag [wikipedia] e ebrig, vâžâgân e [dat/דת] ud [emunâ/אמונה] pâckart [درعوض] e vâža ye din, nevešta šoda and.
vâža ye [emunâ/אמונה], ud vâža ye [ایمان] andar zovân e arabig, hamriša and. vâža ye [emunâ/אמונה], bištar, pad cam e bâvar [عقیده] ast, tâ din. payvandân e zir râ donbâl konid:
https://en.m.wiktionary.org/wiki/إيمان#Arabic
https://en.m.wiktionary.org/wiki/אמונה
https://he.m.wikipedia.org/wiki/אמונה
ustigân ne am [مطمئن نیستم], ke vâža ye [emunâ/אמונה], andar nepig e [تورات], nevešta šoda ast yâ ne. (agar bonxân i barây e ân dârid, xvâhešnmand am benevisid).
važa ye [dat/דת] niz, andar nepig e [تورات] nevešta šoda ast, beež az vâža ye pahlavig e dāt, pad cam e [قانون], vâm setada šoda ast. payvandân e zir râ donbâl konid.
https://en.m.wiktionary.org/wiki/דת
https://he.m.wikipedia.org/wiki/דת
agar hamtarâzân i digar, barây e vâža ye din, andar zovânân e arabig, yâ ebrig mišnâsid, xvâhešnmand am benevisid.