سریع ترین و عملی ترین روش برای ترویج فارسی سره در جامعه ایرانی

Question

andar rây e šomâ, tondtarin ud konešnigtarin [عملی ترین] šiva, barây e gostarândân e sara pârsig, andar hâzmân e irânig, ce ast?/ceest?

andar rây e man, agar ostâdân, ud râyânidârân, andar hama ye dânešngâhân e irân, dânešnjuyân râ, nâcâr konand tâ pâyânnâmagân e kâršnâsih, pasâkâršnâsih, ud ostâdih e xviš râ, pad sara pârsig benevisand, ud barây e neveštan niz, nevismân e arabig râ, abâg nevismân e avestâyig jâygozinand, sara pârsig tondvâr, andar hazmân e irânig gostarânda xvâhad šodan.

andar rây e man, in kâr andar âmuzešngâhân [مدارس], nâšâyâg [غیرممکن] ast, cun andar âqâz, šomâr e âmuzgârân i ke gerâyanda [متمایل] ye neveštan pad sara pârsig bavand, basyâr nexvâhad budan, beež varzândan [انجام دادن] e in kâr, andar hama ye dânešngâhân šâyâg [ممکن] ast.

andar rây e man, in kâr râ, mibâyestand, az âqâz e bonyâdnehih e dânešngâh e tehrân (1313 e xvarig), varzândan.

agar in kâr râ, az âqâz, varzânda budand, mitavânestim farhang e frankigâmuzih ud engligâmuzih râ, abâg farhang e saranevisih, ud avestâyigâmuzih jâygozidan. 

in kâr, hamconin mitavânest xvadbâvarih e dânešnjuyân e irânig râ niz, afzudan. cun zamân i ke dânešnju, az âqâz e sâl e yakom, zovânân e frankig ud englig miâmuzad, nâxvadâgâhvâr, pasmândagih [عقب ماندگی] e kešvar e xviš râ, mipadirad. 

beež hanuz barây e varzândan e in kâr, dir ne ast. agar râyânidârân ud ostâdân, âvand [اراده کنند], mitavânand in kâr râ, andar âvân i kutâh, (miyân e 1 tâ 2 sâl), varzândan.

šâyad pas az 10 sâl, zamân i ke bar šomâr e âmuzgârân i ke saranevisih ud avestâyignevisih midânand, afzuda šavad, betavânim in kâr râ, andar hama ye âmuzešngâhân e irân niz, frecvânidan [اجباری کردن]. andar ân zamân, mitavânim, arabignevisih râ, gozinešnig [اختیاری] kardan.

Answer 1

دیدگاه شخصی من:

فارسی‌سره و سره‌گرایی را راهکار مناسبی برای زبان فارسی نمیدانم چون وارون جریان طبیعی و گردانش زبان است و زیان اینکار بیش از سود آن  میبینم و دنباله‌رو این جریان نیستم.

به شخصه از هر واژه نوینی که در فارسی ساخته شود پشتیبانی میکنم اما با سره‌کردن کامل فارسی مخالفم.

راهکار پیشنهادی من:

راهکار بهتر را در پروراندن ساختار گرامری فارسی و فارسیزه کردن واژگان بیگانه میدانم.

این کار هم کم‌هزینه‌تر نسبت به فارسی‌سره است و هم فارسی را نیرومندتر و ساختارمندتر میکند.

نمونه: بجای زُدایش فعلها و واژگان عربی آنرا بر پایه دستور فارسی بکار ببندیم:

به واژه‌گان (انکار/منکر/نکره) در نگرید، ما میتوانیم  بیاییم از انکار فعل بسازیم «انکاریدن=انکار کردن»  و از آن واژگان نو بسازیم = انکارگر / انکارنده/ انکاریده و...

یا از «نصبیدن=نصب کردن» واژگان: نصبیده /نصبنده/ نصبش‌گر / بازنصب /بدنصبی و....

و بسیار واژگان دیگر عربی که با اینکار میتوانیم پارسیده(پارسیزه) نماییم که هم واژگان نو بر پایه دستور خود میسازیم و هم این واژگان که قرنها در زبان مان بوده را دور نریخته‌ایم و باعث خلأ واژگانی نمیشویم. و از درک متن‌های کهن ناتوان نخواهیم شد.

Comments

spâsmand am barây e payvâxtan e šoma.

porsešn e naxost: agar xvâhim vâža i mânand e [نصبنده] râ, andar hâzmân e irânig, gostarândan, câra ye pâdirânidan az andarvarzândan e hamtarâz [راه حل جلوگیری از استفاده معادل] e digar e ân, mânand e vâža ye [نصاب], ceest? 

âyâ andarvarzândan e vâža ye [نصاب] niz, drost ast? 

agar andarvarzândan e vâža ye [نصاب], nâdrost ast, cerâ zamân e xviš râ, barây e gostarândan e vâža ye sara ye “gomâranda”, pâckart [در عوض] e vâža ye [نصبنده], negosârânim [مصرف نکنیم]? 

======================================

porsešn e doyom: âyâ vâm setadan e vâžagân e bigâna, eevâz az zovân e arabig opâynâg [مجاز] ast? 

agar vâžagân e bigâna, az zovânân e digar andar hâzmân e irânig gostarânda šoda bâšand, âyâ mitavânim ân vâžagân râ niz, vâm setadan? 

nemunavâr vâža ye englig e [install] niz, aknun miyân e javânân e irânig bâb ast. âyâ mitavânim az ân, kârvâža ye [instâlidan=نصبیدن], yâ nâmvâža ye [instâlanda=نصبنده] râ sâxtan? 

agar gozirim [تصمیم بگیریم], conin konim, ce sanja [معیار] i, bâyim barây e bâzdânestan e vâžagân e bigâna, az vâžagân e pârsig dârdan? âyâ sanja, bâyad eevâz bâb budan e vâža miyân e mardom bâšad, yâ pišina ye andarvarzânešn e vâža râ niz, bâyim andaršemordan?

nemunavâr, cun har 2 vâža ye [نصب], ud [install], aknun miyân e mardom bâb ast, agar sanja ye farjâmig [نهایی], barây e gozidan e yak i az in 2 vâža, pišina ye ânân bâšad, bâyim vâža ye [نصب] râ gozidan. beež šâyad kas i xvâhad vâža ye [install] râ andarvarzândan, cun “zibâtar”, “vižatar [تخصصی تر]”, “farânotar [مدرن تر]”, yâ “sepâvamandtar [باکلاس تر]” ast. 

naqzag: agar sanja ye mâ, pišina niz bâšad, az negarešn i digar, šâyad pišina ye [install], drâzâvântar az [نصب] bâšad, cun [install], az riša ye hend ud urupâyig e *stel- vâm setada šoda ast, ud conânke midânim, basyâr i az vâžagân e arabig, pas az âfand e mardom e arabig, pad irân, sâxta šoda and. pas šâyad pišina ye zovânig e [install], az pišina ye zovânig e [نصب], drâzâvântar bâšad. barx i niz pahikârda and ke [نصب], az kârvâža ye sanskrit e nikšipidan निक्षिपति, vâm setada šoda ast. pad har ruy, bâyim bištar pežuhidan.

hamconin, az riša ye hend ud urupâyig e *stel-, riša ye hend ud irânig e *stʰálaH vâm setada šoda ast (payvandân e zir râ donbâl konid). pas šâyâg [ممکن] ast ke [install -> instâlidan, instâlanda], pad pârsig nazdigtar bâšad, tâ [نصب-> نصبیدن، نصبنده].

https://en.m.wiktionary.org/wiki/install

https://en.m.wiktionary.org/wiki/Reconstruction:Proto-Indo-European/stel-

az in ruy, mibinim ke sâxtan e vâžagân e [نصبنده، نصبیدن], bâyešnvâr [لزوما], gozidan e vâžagân râ, âsântar nemikonad, cun kas i digar, mitavânad bar šâloda ye nazdigih e riša ye hend ud urupâyig e *stel- pad pârsig, ud hamconin, zibâyih e bištar e vâža ye [install], vâžagân e [instâlidan, instâlanda] râ andarvarzândan.

pas barây e vâm setadan e vâžagân e bigâna, bâyim naxost, sanjagân e xviš râ nirdixtan निर्दिशति [تعریف کردن].

andar rây e man, barây e bâzdânestan e vâžagân e bigâna, az vâžagân e irânig, sanja eevâz bâyad dânešn e zovânšnâsih budan, ne bâb budan miyân e mardom, ne pišina ye drâzâvân dârdan, ne zibâyih, ne dânešnigih [علمیبودن], ne sepâvamandih [باکلاسی], ud ne farâno budan.

---

درود

برای اینکه برداشت نادرست نگردد باید بگویم من سره‌گرایی راهکار مناسبی نمیبینم چون همسو با جریان طبیعی یک زبان نیست اما همانگونه که گفتم با سازماندهی کردن زبان موافقم.

....................................

پاسخ پرسشها:

شما وقتی واژه ای ندارید که مفهومی را برساند وام میگیرد یا زمانی که واژه‌ای کهن متروک شده(به دلیلهایی) و آن واژه دیگر کارا نیست نیاز است شما باید واژه جدید بسازید یا وام بگیرید.

اگر همتراز یک واژه بیگانه باشد که ساده و گیرا باشد میتوان از آن بهره برد اما اگر نیست و نمیتوان ساخت  بهتر است از همان وام گرفته استفاده کرد(مثلا همین نصبیدن )

...........................

بله همانگونه که «نصبیدن» میتواند درست باشد «اینستالیدن» هم درست است چون هردو با گرامر فارسی ساخته شده‌اند اما از بین آنها «نصبیدن» بهتر است چون ای نواژه و مفهوم آن قرنها در زبان ماست اگر قرار است بکار ببریم آنکه آشناتر(نصبیدن) است بکار ببندیم.

---

...............................

در مورد سنجش بهتر است :

برای واژه گزینی اینگونه پیش‌رویم:

 ۱.اگر واژه ای در قدیم بوده یا در گویشی محلیست آنرا به زبان برگردانیم.

۲-از زبانهای هم خانواده اگر واژه مناسب یافتیم استفاده کنیم

۳-از زبانهای دیگر وام بگیریم.

اما مشکل امروز اینست که ما از گزینه سوم استفاده کرده‌ایم اما در برخی موارد مورد دارد حال بلید چه کنیم

که این چند راهکار وجود دارد:

۱-واژه جدید بسازیم و قبلی را کنار بگزاریم(اگر امکان‌پذیر باشد)

۲-واژه قدیم را فارسیده کنیم و نوسازی کنیم(مانند همین نصبیدن)

۳-واژه‌‌دیگری را وام بگیریم مثل «اینستالیدن»

اکنون اگر از بین این سه راهکار بالا بخواهیم برگزینیم مطمعنا گزینه ۱و۲ خوب است اما گزینه ۳ حرکتی ناجالب است و بجای بهبود زبانمان به آن آسیب میرساند.

....................‌‌‌‌‌.........

باید تعصب را کنار بگزاریم و شرایط زبانمان را در نظر بگیریم که چه گزینه‌ای مناسب است وگرنه زبانمان را از حالت طبیعی به حالتی مصنوعی تبدیل می‌شود.

در شرایط کنونی فارسی بهترین راهکار را همان «پارسیده» کردن واژگان و ساختارمند‌کردن گرامر فارسی میدانم.

اما اگر دوستان راهکار دیگری می‌پسندند میتوانند به آزمون بگزارند من مخالفتی ندارم.

امیدوارم پاسخگو باشد اما تجربه زبان فارسی چیز دیگری را نشان میدهد.

---

...................

یک نمونه میاورم تا بهتر درک کنید:کتاب واژگان دکتر ملایری را ببینید دنیایی از واژگان نو ساخته اند که همه بر پایه ساختار فارسی است.

اما این کتاب یک مشکل اساسی دارد و آن اینست که برای فارسی‌زبانان «نامفهوم» است.

چون از واژگان آشنا استفاده نکرده و از واژگان پهلوی اوستای،کردی و اروپایی بهره گرفته و در قالب ساختار فارسی پیاده کرده و دنیایی از واژگان ساخته است اما فارسی‌زبانان از آن استفاده نمیبرند (حتی در مورد واژگان تخصصی، واژگان عمومی‌ها که بماند) و آنرا فارسی نمیدانند.

پس باید از راههای رفته درس بگیریم و اگر پاسخ نداد دوباره نیازماییم!

............................

کار دکتر ملایری ارزشمند است و میتوانم آنرا با کوششها برای زبان «اسپرانتو» برابر بدانم و کار ایشان قابل ارج‌گذاری است. من به حرکتشان افتخار میکنم.

---

cand porsešn ud payvâzešn:

زمانی که واژه‌ای کهن متروک شده(به دلیلهایی) و آن واژه دیگر

 کارا نیست نیاز است شما باید واژه جدید بسازید یا وام بگیرید.

cerâ mipendârid vâžagân e farâmušida ye pahlavig ud avestâyig (ud digar zovânân e irânig), digar farzâm ne and? 

andar barâbar e bištar e vâžagân e englig, arabig, torkig, ud mongolig, pad vâžasâzih, az riša, niyâz nedârim. mitavânim hamtarâzân e sanskrit, avestâyig, âsig, kordig, pahlavig, … râ, âsânvâr, az vâžanâmagân yâftan.

barây e fandâvarigân vâžagân niz, pad vâžasâzih, az riša, niyâz nedârim. mitavânim abâg âmizândan e do, yâ cand vâža ye irânig, hamtarâz râ, sâxtan (ne vâžasâzih az riša) 

اگر همتراز یک واژه بیگانه باشد که ساده و گیرا باشد میتوان

 از آن بهره برد اما اگر نیست و نمیتوان ساخت …

cerâ mipendârid hamtarâzân e vâžagân e bigâna, andar zovânân e irânig, xvašâyand, yâ padmâhnâg [قابل فهم] ne and?

eevâz râyan [دلیل] e nâxvašâyandih, yâ nâfarzâmih e vâžagân e farâmušida ye irânig, in ast ke kamtar ânân râ šnuda im (yâ hargez nešnuda im). conânke andar âqâz negeextam [توضیح دادم], agar saranevisih râ, andar hama ye dânešngâhân e irân, frečvânand [اجبار کنند], pas az 10 sâl, bištar e dânešnjuyân, vâžagân e farâmušida râ, andar dânešngâh šnuda and. pas az 20 sâl, bištar e dânešnâmuzân in vâžagân râ šnuda and. pas az 30 sâl, bištar e mardom e xugân [عادی], in vâžagân râ, šnuda and. andar zamâna ye aknunig, barây e gostarândan e yak vâža, pad 200 yâ 300 sâl niyâz nedârim (mânand e 200-300 sâl zamân e gostarânešn a arabig, pas az sarnegunih e sâsânigân). nemunavâr, parvâ konid, az 10-15 sâl piš, ce šomâr vâžagân, az [facebook], ud [instagram], miyân e mardom, farz [حتی] pirzanân ud pirmardân, bâb šoda ast, nemunavâr [message], [SMS], [like], [story], [tablet], [location], [map], [caption], [comment].

اما از بین آنها «نصبیدن» بهتر است چون ای نواژه و مفهوم

 آن قرنها در زبان ماست …

in ke [نصبیدن], pišina i drâzâvân dârad, yak sanja ye nâyala [معیار نسبی] ast. šâyad barây e kasân e digar,  sanja ye zibâyih e vâža ye [install], yâ sanja ye farâno budan [مدرن بودن] e vâža ye [install], arzešnmandtar az pišina ye vâža ye [نصب], bâšad.

برای واژه گزینی اینگونه پیش‌رویم:

 ۱.اگر واژه ای در قدیم بوده یا در گویشی محلیست آنرا به

 زبان برگردانیم.

۲-از زبانهای هم خانواده اگر واژه مناسب یافتیم استفاده کنیم

۳-از زبانهای دیگر وام بگیریم.

man niz abâg in gâmagân, hamrây am. pas barây e gozidan, miyân e 3 vâža ye “gomârešn”, [نصب], ud [install], bâyim ânân râ, pad guna ye zir cidan:

1. pišina ye vâža ye “gomârešn”, az pišina ye [نصب], ud [install] bištar ast, abâg in ke mardom e xugân, vâža ye gomârešn râ, kamtar šnuda and.
2. riša ye [instâlešn], pad riša ye vâžagân e irânig, nazdigtar ast, cun riša ye ân, hend ud urupâyig ast.
3. riša ye [نصبشن], az riša ye vâžagân e irânig durtar ast, cun riša ye ân sâmig ast (andarbâr ye in ke âyâ riša ye ân sâmig ast yâ sanskrit, bâyim pežuhidan, beež in cinešn, bištar e vâžagân e irânig, englig, arabig râ, mifravandad [شامل میشود])

pas saranjâm, bâyim vâža ye “gomârešn” râ gozidan.

اما این کتاب یک مشکل اساسی دارد و آن اینست که 

برای فارسی‌زبانان «نامفهوم» است.

porsešn e man niz in ast: cerâ vâžagân i mânand e [like] ud [dislike], pas az 10 tâ 15 sâl az paydâyih [ظهور] e [facebook] andar irân, barây e yak pirmard e 70 sâla, padmâhnâg [قابل فهم] ast, beež hamtarâz e irânig e ânân ([like]=vandešn, [dislike]=pâdvandešn), barây e bištar e mardom, ud farz [حتی] dânešnjuyân, nâpadmâhnâg [غیر قابلفهم] ast?

---

چون رشته بلند است من پاسخ کلی میدم:

اینکه ما از چه سنجه‌ای برای پالایش زبان بکار ببریم گزینشی است اما چه بهتر سنجه‌ای بکار ببندیم که پاسخگوی نیاز ما باشد و سودش از زیانش بیشتر باشد

در این مورد پیشنهاد من بازساخت واژگان وام‌گرفته است تا ساخت واژگان جدید.

...............................

باید نبض جامعه و پذیرش از سوی آنها هم در نظر بگیریم هرچه واژه نامفهومتر باشد از سوی جامعه پس زده میشود به ویژه اگر واژه عمومی باشد.

واژگانی چون تبلت،موبایل، لپتاپ  وسیلههای تازه ساز بشری هستند و نام خاص هستند نیازی به جایگزین ندارند اگر هم ساختیم چه بهتر.

در مورد واژه لایک و دیس‌لایک،استوری ، این واژگان بهمراه آمدن فیسبوک و اینستاگرام به زبان فارسی راه یافت و علتش هم کم کاری ما برای درخواست نسخه فارسی این برنامه‌ها در روزهای اوج محبوبیت در ایران بود وگرنه اینها برابر فارسی دارند. البته در حالت عادی این واژگان بکار نمیروند و منحصر به استفاده از فیسبوک و اینستاگرام است و بیرون از آن کاربرد ندارد. نمونه: یک فرد عادی به دوستش نمیگه لباست زیبا نیست من دیسلایکم، بله میگه نمیپسندم.

........................

اگر تاریخچه فرهنگستان نخست بررسی کنید خواهید دید واژگانی را ساختند و به ارگانهای دولتی بخشنامه کردند اما آن واژگانحتی با بخشنامه(اجبار) در میان مردم جا نیافتاد. باید علت جا نیاُفتادن آنها را پژوهش کنیم و از رفتن راه تکراری بپرهیزیم چون هزینه‌بر است. «آزموده را آزمودن خطاست» 

.........................

من در این چند پاسخ، پیشنهاد و نگرش خودم را بر اساس تجربه و پژوهشم در مورد واژه‌گزینی و واژه سازی دادم و پافشاری هم نسبت به پذیرش آن از طرف دیگران ندارم (البته ممکن است دیدگاه من درست نباشد ) 

از همه کسانی که در این راه کوشیده‌اند، میکوشند و خواهند کوشید سپاسگزارم.

---

andar rây e man, frahangestân, nemibâyest mardom e xugân [عادی] râ, barây e andarvarzândan e vâžagân e sara, nâcâr kardan. 

conânke negeextam [توضیح دادم], frahangestân, mibâyest, dânešnjuyân ud ostâdân râ, barây e andarvarzândan e vâžagân e sara, nâcâr kardan. 

beež mibinim ke bištar e dânešnpežuhân, ostâdân, nevisandagân, ud dânešnjuyân, pâckart e [در عوض] âmuxtan e zovânân e irânig, mânand e zovân e avestâyig, zovânân e lâtin, frankig, ud englig râ, miâmuxtand, ud pâyânnâmagân e xviš râ niz, pad zovânân e bigâna (yâ pârsig e nâsara) mineveštand.

aknun niz, dânešnjuyân e mâ, zovânân ud nevismânân e bigâna râ, barây e âmuxtan, ud neveštan e pâyânnâmagân ud vifrâsnâmagân [مقالات] e xviš, miandarvarzânand.

---

به شخصه با اجبار و زور در هر کاری مخالفم چون نتیجه‌ی وارون میدهد.اگر کاربرد زبان فارسی هم اگر زوری شود باعث دلزدگی و گارد گرفتن میشود.

حق گزینش و یادگیری را از کسی نباید گرفت! هر کس حق دارد زبان مورد پسندش را بیاموزد (انگلیسی،فرانسوی،چینی و...)نباید کسی را محروم کرد.

برای پایان نامه میتوان خواست که به زبان فارسی بنویسند اما مقاله چیز شخصی و بسته به کار و نیاز فرد میتواند به زبان دلخواه بنویسد(چه فارسی و چه زبانی دیگر)

.............................

در مورد زبان فارسی به دیدگاهم ساخت گویشی فنی و ساده از فارسی (مانند ایده زبان پاک احمد کسروی) به بهبود و رواج بیشتر زبان فارسی کمک میکند چون فارسی کنونی دچار مشکلاتی است که تنها ساختارمند کردن گرامر میتواند آن را حل کند.

ایده «زبان پاک» احمد کسروی خیلی جالب و امکانپذیر است هرچند در زمان خود مورد بی‌لطفی و حمله ادیبان قرار گرفت و به حاشیه بردند اما گردش روزگار ثابت کرد حق با او بوده و قسمتی از ایده‌اش هم‌اکنون در پارسی امروز در حال اجراست. باقی‌اش هم میتوان اجرا کرد و ایده او را به سرانجام رساند.

Answer 2

به باورم نخست باییم شیوه ی اندیشیدن و باور خویش اندرباره ی ایرانیک بودن و ایرانگرایی و ایرانیک اندیشیدن را اندر کودکان خویش جایگیر و استوار بکنیم.

بدبختانه هزار و چهارسد سال است با فرهنگ-ی بسیار سست و نادرست بار آمده ایم و هنوز ایرانیک بودن برایمان ارجمند نیست. تازه اگر کس-ی به خود آید نداند چگونه باید فرهنگ ایرانیک دارده باشد و درستانه نتواند برای تموکش کوشیدن.

اگر از کودکی با فرهنگ درست ایرانیک بار به‌اییم، دیگر پدیرفتن پارسیک سره و نوشتن با نویسمان-ی درست و فرزام برای هر کودک چیز-ی پیش پا افتاده و آسان و بیگومان (بحث) خواهد بودن.

فرهنگ و دانش ما اندرباره ی که‌بوی/ کِبَوی (هویت) ما خود چندان کم و بیمایه است که هنوز بیشتر کسان نتوانند زوانان ایرانیک را از زوانان بیگانه اندر ایران بازشنادن و زوان ترکیک را نیز ایرانیک دانند و پشتو را ناایرانیک چون اندر نسکان آموزشگاه زوان آیینگان (رسمی) افغانستان شناسانده ببوده است.

کودکان ما باید بدانند این ادبیات-ی که داریم تنها به یک زوان نیست. باید بدانند که زوان پارسیک ناچارانه به دست پدران ناخردمند ما با اربیک آمیخته است.

اگر کودکان را ناچار و خومند به پدیرفتن واژگان پارسیک بکنیم و اواز با زوان درست بپرورانیم هنگام بزرگسالی خود به خود با زوان-ی که آموخته اند سر و کار خواهند داردن.

اگر ما آگاهانه از واژگان بیگانه بپرهیزیم کودکان اندر آینده به واژگان-ی جز واژگان پارسیک آشنا نخواهند بودن و ناچارانه از واژگان پارسیک بهره خواهند بردن.

اگر ما با فرزندان خویش اواز با زوان اربیک سخون بگویم اندر آینده نیز با همان زوان سخون خواهند گفتن. پس چرا ما از همان آغاز زوان آینده ی فرزندان خویش را جوسیده (معین) نکنیم ؟

Comments

šâyad niyâyân?/niyâgân? e mâ, xradmandâna zovânân e irânig râ, abâg zovân e arabig âmizândand, ud nevismânân e irânig râ, abâg nevismân e arabig jâygozidand, cun agar conin nemikardand, košta mišodand.

âtâyanda ye nepig e [ابوریحان بیرونی], pad nâm e nešânân e pasmânda az sadagân e godardag [آثار الباقیه عن القرونالخالیه], [قتيبة بن مسلم] e nefritag, sardâr e spâh e [خلیفه], harkas râ ke nevismân e xvârazmig midânest košt. hamconin ânân ke andarbâra ye mardom e xvârazmig midânestand, ud azdâyešn e xvârazmig râ, pad yakdigar miâmuzândand râ niz, košt. az in ruy, azdâyešn e xvârazmig, conân afsenist, ke pas az âfand e spâh e arabig, ud sarnegunih e framânravâyih e sâsânigân, digar nemitavânim ân râ dânestan.

---

اندرباره دو سه سده ی نخست چنین است. بژ همانگونه که دانید اندر سه چهار سده ی نخست واژگان اربیک اندر پارسیک کم بوده است. و بیشتر واژگان اربیک را هنگام-ی به زوان پارسیک اندر کرده اند که هیچ فشار-ی از مردم ارب بر مردم ایران نبوده است. نویسمان پهلویک نیز تا چند سده برای نوشتن نسکان اندر کار بوده است و مردم ایران آن اندازه آزاد بوده اند که نویسمان اوستاییک را جایگزین نویسمان پهلویگ بکنند و نوشتگان پازند را پدید به‌اورند. بژ برای نویسمان اربیک و زوان پارسیک چنین نکرده اند.