باز دانستن واکگان کوتاه و کشیده، هنگام نوشتن با نویسمان اوستاییک

Question

𐬛𐬭𐬎𐬛،

𐬁𐬫𐬁 𐬥𐬌𐬫𐬁𐬰 𐬛𐬁𐬭 𐬌𐬨 𐬬𐬁𐬐𐬀𐬔𐬁𐬥 𐬈 𐬉، 𐬋، 𐬍، 𐬏، 𐬭𐬁 𐬀𐬥𐬛𐬀𐬭𐬬𐬀𐬭𐬰𐬁𐬥 𐬌𐬨؟

𐬁𐬫𐬁 𐬱𐬌𐬬𐬀 𐬌 𐬵𐬀𐬯𐬙، 𐬐𐬁 𐬠𐬁𐬰𐬛𐬁𐬥 𐬌𐬨، 𐬨𐬌𐬫𐬁𐬥 𐬈 𐬬𐬁𐬐𐬀𐬔𐬁𐬥 𐬈 𐬈 𐬊 𐬉، 𐬌 𐬊 𐬍، 𐬊 𐬊 𐬋، 𐬎 𐬊 𐬏، 𐬰𐬀𐬨𐬁𐬥 𐬈 𐬥𐬈𐬬𐬈𐬱𐬙𐬀𐬥 𐬠𐬁 𐬥𐬈𐬬𐬌𐬯𐬨𐬁𐬥 𐬈 𐬀𐬬𐬈𐬯𐬙𐬁𐬫𐬌𐬐، 𐬐𐬊𐬛𐬁𐬨 𐬭𐬁 𐬀𐬥𐬛𐬀𐬭𐬬𐬀𐬭𐬰𐬁𐬥 𐬌𐬨؟

𐬥𐬈𐬨𐬎𐬥𐬀𐬬𐬁𐬭، 𐬌𐬥 𐬐𐬈 𐬀𐬥𐬛𐬀𐬭 𐬫𐬀𐬐 𐬬𐬁𐬲𐬀، 𐬗𐬈 𐬞𐬁𐬛𐬬𐬁𐬐𐬀𐬔𐬁𐬥 𐬌، 𐬞𐬌𐬱 𐬊 𐬞𐬀𐬯 𐬀𐬰 𐬬𐬁𐬐𐬀 𐬈 𐬀𐬥𐬛𐬀𐬭 𐬥𐬈𐬔𐬀𐬭 𐬨𐬌𐬁𐬫 𐬀𐬥𐬛؟

𐬫𐬁 𐬁𐬫𐬁 𐬠𐬁𐬫𐬀𐬛 𐬠𐬀𐬭𐬁𐬫 𐬈 𐬵𐬀𐬭 𐬬𐬁𐬲𐬀، 𐬠𐬈 𐬬𐬁𐬲𐬀𐬥𐬁𐬨𐬀 𐬭𐬎𐬫𐬁𐬬𐬊𐬭 𐬌𐬨؟

اگر نوشتگ اوستاییک بالا، درستانه نمایانده نمی شود، گامگان نوشته شده، اندر پیوند https://www.mehremihan.ir/forum/3609/نوشتن-با-نویسمان-اوستاییک-نویسگان-unicode را بورزانید.

Answer 1

پهرست-ی از واژگان میانیک پارسیک را با واو و یای مجهول اندر همین تالار گومان آورده ام.

هنوز نه بیگمان ام که آیا همه ی واوان و یایان مجهول را نیز باییم اندر سره پارسیک باززیواندن یا نه.

اندر سامانه ی بومیش نادرستانه او و ای کوتاه اندر دسترس اند و او و ای کشیده نه. پارسیک نو «ای» و «او» ی کوتاه را ندارد.

اندر واژگان-ی مانند شیر (با یای معروف) و شیر (با یای مجهول) و سیر (با یای معروف) و سیر (با یای مجهول) به باززیواندن و اندرورزاندن اِ و اُ ی کشیده ناگزیر ایم.

Answer 2

شوربختانه در دستور‌ زبانهای نوشته شده برای زبان فارسی، آواشناسی واکه‌ها را به بدترین و نادرست‌ترین شکل ممکن ارایه داده‌اند و همه را به سردرگمی انداخته اند.(که علتش هم خط داغون و ناتوان عربی هست)

******************

در فارسی 4 دسته واکه کاربرد دارد:

1- واکه‌ کوتاه (کسره کوتاه مثلا در واژه «بِگو» که با کسره ساده در واژه «دِل» متفاوت است. کسره کوتاه نرم‌تر و سریعتر ادا میشود)

*******************

2- واکه‌های ساده ( فتحه/ضمه/کسره /آ / ای‌ /او /   مثال : آ در باد / ـِ در دِل / -َ در مَن )

*******************

3-واکه‌های کشیده (همان واکه های ساده هستند که به صورت کشیده تر آوایش (تلفظ) میگردند :  در واژگان که ع یا همزه دارند فارسی زبانها به جای آنها واکه‌های کشیده را بسیار زیاد بکار میبرند و در خود واژگان زبان فارسی هم در واژگانی مثل باران کاربرد دارد : الف اول در واژه‌ی «باران» که کشیده‌تر نسبت به الف دوم است)

********************

4-واکه‌های آمیخته ( صدای اُو در فردوسی  /  اِی در واژه‌ی مِیدان /کِیهان «در گویش افغانستانی به گونه‌ی اَی بکار میرود )

********************

نکته : واو مجهول و یای مجهول،  همان  واکه‌های کشیده هستند که امروز بخاطر ناتوانی خط از نوشتن آنها ناتوانیم و جوری شده است که بیشینه‌ی فارسی‌زبانها از درکش عاجزند با اینکه ناخودآگاه آنرا بکار میبرند.

مثال:«ای مجهول» که تلفظی بین کسره و ای ساده دارد و در واژه شیر و سیر در افغانستان کاربرد دارد اینگونه میگویند شِر/ سِر

Comments

دوست گرامی این خط از خط پهلوی برگرفته شده پس اربی نیست از ریشه خط آرامی و اوستایی است که در پایان به فنیقی می‌رسد.

به اکس های بالا ژرف بنگرید و ریشه این خط را ببینید.

افزون بر آن افغانستان هنوز گویش دری را دارد بیک در ایران این گویش گشته(تغییر کرده).

نکته پایانی: اگر برای unipers کلیدبرگی(صفحه کلید، کیبورد) ساخته شود یا به کلیدبرگ های هامی(عمومی) مانند Swiftkey, Gboard و... افزوده شود بسیار خوب است و با آرمان های شما هماهنگ.

---

تمام این خطها که نام بردید از یک خانواده هستند و طبیعی است که نویسه‌هایشان شبیه به یکدیگر باشند. راستش را بخواهید این عکسها هیچ چیزی را اثبات نمیکند(که خط کنونی برگرفته از اوستا باشد ).

علت اینکه خط کنونی، عربی است اینست که ساختارش هماهنگ با ساختار زبان عربی است و کسانی که آنرا ساخته اند برای عربی ساخته اند که بعدها ما ایرانی هم برای نوشتن فارسی از آن بهره برده ایم. اما کمترین هماهنگی را با زبان فارسی دارد.

حروف «پ/ژ/چ/گ»از قرن هشت هجری به خط عربی اضاف شده و پیش از آن نبوده! ببینید حتی تصورش هم احمقانه است که این خط، فارسی باشد و حدود هشت قرن چند حرف مهم و حیاتی زبان فارسی را نداشته باشد

 و از آن گذشته حروفی مانند «ظ/ص/ض/ث» را که مختص عربی است داشته باشد ولی حرف اصلی خود را نداشته باشد!

اگر این خط فارسی بود نیاز نبود ما حروف اضافه برای خطمان بسازیم بلکه این عربها می‌بودند که برای نوشتن زبانشان، حروف جدید به این الفبا اضاف میکردند.

***********************

بله با ساخت صفحه‌کلید اینکار شدنی است اما مشکل کنونی الفبای اوستا اینست که نیاز به بهسازی در نویسه‌ها دارد چون شکل حروف کهنه و باستانی است و برای نوشتن در رایانه و گوشی نیاز به بهسازی دارد.

کار بهسازی این نویسه‌ها را من انجام داده ام و به زودی ارایه میدهم.

---

دوست گرامی دانشتان در این باره کم است.

تکواژ های ث، ذ، ح، غ، ط و... همگی در پارسی باستان با واگویش(تلفظ)ویژه خود بوده اند و در پارسی نوین یکسان شده اند.

نمونه: گاثان( گاتها) گیومرث(گیومرت) و...

پس این گونه نوشتار تکواژ ویژه پارسی بوده و اربان به این خط چیزهایی برای خودشان افزوده اند.

تنها شَوَند(دلیل)ی که این خط را اربی میدانند به مایه اینست که در کوفه ثبت شده که میتواند نادرست باشد.

---

نویسه‌های «ح/ ط/ ظ/ ض/ ص» مختص زبان های سامی(عربی،عبری،آرامی‌ و...)است و در هیچ زبان ایرانی چه در دوره باستان و چه اکنون کاربرد نداشته و ندارد.

**********************

ساختار این خط کاملا قالب‌گونه است همان گونه که زبان عربی ساختارش قالب‌گونه است  در این خط زمانی که واژگان عربی را با این خط مینویسیم تمام واژه سرهم نوشته میشود و بدون کمترین مشکل خوانده میشود چون واژه سرهم است اما اگر واژه ای فارسی را با این خط بنویسید پاره پاره نوشته میشود و این بخاطر ناهماهنگی ساختاری این خط با زبان فارسی است. زبان فارسی نیاز به خطی دارد که حروفش جدا جدا نوشته شود همچون لاتین یا اوستایی. 

*******************

من بیش از دو سال است که در مورد خط تحقیق میکنم اطلاعاتم در این زمینه بسیار خوب است. 

متاسفانه در چند سال اخیر، عده‌ای به نام ایران دوستی  و با اهداف نژاد پرستانه و تحقیر‌آمیز با نوشتن یکسری مقالات غیر علمی نظیر همین مقاله ای که ادعا میکند خط عربی را ایرانیها ساخته اند(عکسهایی که فرستادید از همین مقاله است) سعی در وارونه سازی و جعل واقعیات تاریخ دارد .

 تمدن ایران آنقدر بزرگ و پرشکوه است که نیازی به این جعلیات ندارد! خود ما ایرانیان چندین خط همچون اوستایی، میخی، مانوی ساخته‌ایم و میتوانیم بدان فخر بفروشیم. نیازی به افزودن خط ناکارامد عربی به داشته هایمان نداریم.

استفاده از خط عربی هم نشانه‌ی افت و کمبود برای  ما ایرانیان نیست  که عده‌ای سعی می‌کنند با جعلیات آنرا به نام ما بزنند. خط تنها ابزاری برا نوشتن است نه بیشتر چه خط عربی، چه لاتین و چه اوستایی.

---

سپاس فراوان

حق با شماست